INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Michał Pyrz  

 
 
1. poł. XVII w. - 1. poł. XVII w.
 
Biogram został opublikowany w 1986 r. w XXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Pyrz Michał, zwany Głowackim (1. poł. XVII w.), wójt wsi Nowosielce (na zachód od Przeworska) i dowódca jej obrony w r. 1624. Postać znana wyłącznie z tradycji, zebranej przez Tadeusza Opiołę, ale dobrze tkwiąca w kontekście znanych skądinąd wydarzeń najazdu tatarskiego Kantymira w r. 1624. Bohdan Baranowski kwestionuje istnienie P-a, gdyż brak o nim danych w źródłach pisanych.

W r. 1624, na wieść o napadzie ordy, ówczesny proboszcz parafii nowosieleckiej, Piotr Kisiel, wezwał chłopców do obrony. Dowództwo objął P. Schroniono się za wały szańca o 3 bastejach otaczającego kościół, usypanego na wzgórzu nad bagnistą doliną strumienia. Rozporządzano 3–12 śmigownicami. Gdy od północy, zapewne 11 VI, zbliżali się Tatarzy, P. urządził zasadzkę w pobliżu grobli. Kiedy nieprzyjaciel wszedł na nią chłopi zbrojni w cepy, kosy, a nawet tylko kije lub kamienie, ale zapewne również i w rusznice, uderzyli na ordyńców. Wg wersji bardziej prawdopodobnej udało się tylko odeprzeć Tatarów, którzy odeszli. Wg drugiej wersji ordyńców otoczono i wybito z wyjątkiem paru wziętych do niewoli. Następnego dnia (12? VI) przeciwnik przybył pod szaniec od strony południowej. Dawny artylerzysta Franciszek Dudek, inwalida, zabił strzałem ze śmigownicy dowódcę Tatarów, którzy wobec tego wycofali się.

W czerwcu 1936 w Nowosielcach dla uczczenia pamięci P-a usypano kopiec i odbyła się wielka manifestacja chłopska. W czasie niej wręczono Edwardowi Rydzowi-Śmigłemu rezolucję, domagającą się demokratycznej konstytucji i amnestii dla więźniów brzeskich.

 

Baranowski B., Chłop polski w walce z Tatarami. W. 1952 s. 43–5, 78; Bogdanowski J., Fortyfikacje łańcuckie na tle małopolskiej sztuki obronnej, Łańcut 1976 s. 73–4, 104, 255; Kotula F., Warownie chłopskie XVII w. w ziemi przemyskiej i sanockiej, Studia i Mater. do Hist. Wojsk. T. 8: 1962 cz. 1 s. 89, 93–7; Opioła T., Michał Pyrz. Kartka z dziejów wojaczki chłopskiej, W. 1935; Ziejka F., Złota legenda chłopów polskich, W. 1984.

Wiesław Majewski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Michał Piotr Boym

ok. 1614 - 1659-08-22
jezuita
 

Tomasz (Tommaso) Dolabella

ok. 1570 - 1650-01-17
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 

Jan Karol Konopacki

ok. 1591 - 1643-12-23
biskup nominat
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.